Michel Albert overleden

De Franse econoom die de term Rijnlands muntte is overleden. Naar ons nu pas bekend is geworden overleed Michel Albert op de laatste dag van de winter. Onze collega Jan Reedijk, die in zijn eigen taal met hem kon praten en die ook een eboek schreef over zijn werk, bericht ons het volgende.

Michel Albert (25 februari 1930 – 20 maart 2015), naamgever van het Rijnlandmodel

Michel Albert was de zoon van boerenarbeiders in de Charente. Hij kon met een beurs gaan studeren in Parijs, waar hij een doctoraat behaalde in de economie en werd toegelaten tot de ‘Ecole natinale d’administration’(ENA). Een voorbeeld van de werking van de Franse meritocratie!

Zijn loopbaan begon met een post als ‘inspecteur des finances’. Hij werkte enkele jaren in Marokko en ging daarna in de jaren ’60 naar Brussel voor een functie bij de Europese investeringsbank. Albert was een overtuigd aanhanger van de Europese eenwording. Na diverse andere functies bij de Franse overheid kreeg Albert vanaf 1978 de leiding bij het Planbureau. Hij verliet het bureau drie jaar later vanwege een politieke machtswisseling en werd directeur van het verzekeringsconcern AGF.

In deze periode kwam Albert in aanraking met een andere vorm van het kapitalisme. Hij vertelde dit als volgt: “Ik heb het Rijnlandmodel in 1990 ontdekt. Het was de dag dat AGF een belang van 35% nam in de Duitse verzekeringsmaatschappij AMB. Ik houd het beeld in herinnering van mijn binnenkomst in de zaal met de raad van commissarissen. Er stond daar een enorme rechthoekige tafel met 24 stoelen, 12 voor de vertegenwoordigers van de aandeelhouders en 12 voor de vertegenwoordigers van de medewerkers. Onder hen waren drie permanente vertegenwoordigers van de vakbonden, specialisten in verzekeringskwesties en uitermate deskundig. Ik zweer u voor een Fransman was het erg indrukwekkend.”

Deze ontmoeting was de aanleiding voor het schrijven van zijn meest vertaalde boek: “Capitalisme contre Capitalisme’ (1991). Michel Albert heeft acht boeken op zijn naam staan, waarvan de laatste: ‘Regards croisés sur l’Europe’,  in 2005 verscheen. Na zijn periode bij AGF werd Albert lid van de gerenommeerde ‘Académie des Sciences Morales et Politiques’, waaraan hij ook leiding gaf tussen 2005 en 2010.

Wij kennen hem, behalve als auteur, ook als gastspreker tijdens de Rijnlandconferentie in Marienwaerdt. Ik mocht hem tijdens zijn bezoek aan Nederland begeleiden en ontmoette een innemende, inspirerende en energieke man. In oktober 2013 hebben Jaap Peters en ik hem nog in Parijs ontmoet. We troffen toen een verouderde breekbare man, die geen mening meer wilde geven over de toenmalige economische en maatschappelijke situatie, maar die nog wel een levendige belangstelling had voor de Rijnlandse beweging in Nederland.

Michel Albert was een liberaal, die echter overtuigd was van het belang van een sterke overheid. Zijn model was dat van het Rijnland.

Jan Reedijk

Harold Janssen